Taalcoaching is een krachtig middel voor gemeenten om nieuwkomers sneller wegwijs te maken in de Nederlandse taal en cultuur. Uit onderzoek blijkt dat taalcoaching zorgt voor meer taalkennis, contacten en snellere participatie. Dankzij de inzet van duizenden vrijwilligers ontstaan nieuwe, belangrijke netwerken. Taalcoaching sluit goed aan op formele educatie, zoals de inburgering en de landelijke aanpak van laaggeletterdheid. Al meer dan 200 gemeenten zetten taalcoaching in.
Taalcoaching en taalles: een gouden combinatie
Nieuwkomers worden het snelst taalvaardig in het Nederlands door de combinatie van goed formeel onderwijs én veel oefenen in de praktijk, zo toont onderzoek aan. Taalcoaching biedt de broodnodige herhaling. Alleen het volgen van formele (inburgerings)lessen is niet genoeg om een taal ook echt te spreken en te begrijpen. De inzet van taalvrijwilligers die buiten de les de taal oefenen, naast lessen van een gecertificeerd NT2-docent, is een goede combinatie. .
Inburgering en taalcoaching
In de nieuwe inburgeringswet kunnen gemeenten taalmaatjes in alle leerroutes inzetten. In het Persoonlijk plan Inburgering en Participatie (PIP) is een combinatie van formeel onderwijs én een taalcoachtraject mogelijk. Deze combinatie zorgt voor het broodnodige oefenen van de Nederlandse taal in de praktijk, zodat nieuwkomers sneller mee kunnen doen.
- reguliere route: taalvrijwilligers kunnen gericht oefenen met de spreekvaardigheid, bijvoorbeeld op de werkvloer.
- onderwijsroute: voor jonge nieuwkomers hebben we het unieke taalcoachprogramma Taal & Toekomst
- Z-route: taalvrijwilligers ondersteunen bij participatie, bijvoorbeeld door schoolgesprekken te oefenen of toe te leiden naar vrijwilligerswerk
Waar vindt het leren plaats?
Wij geloven dat tweede taalverwerving het meest effectief is wanneer een anderstalige toegang heeft tot een combinatie van activiteiten: formeel leren, non-formeel leren en via sociale activiteiten. En wanneer deze activiteiten aansluiten bij hun dagelijks leven en leerdoelen. Een goede samenwerking tussen de organisaties die in deze domeinen werken is essentieel.
De actieve coördinator
Via het netwerk van Het Begint met Taal zetten wekelijks meer dan 600 coördinatoren zich in om taalvrijwilligers en anderstaligen te ondersteunen. Effectieve inzet van vrijwilligers in het volwassenenonderwijs begint met een getrainde coördinator. De coördinator is de persoon die de taalvrijwilligers en anderstaligen begeleidt. Ze is verantwoordelijk voor de werving, training en begeleiding van vrijwilligers. De coördinator koppelt vrijwilligers aan anderstaligen, faciliteert de ontmoetingen en onderhoudt contact met samenwerkingspartners. Ook zorgt zij ervoor dat vrijwilligers zich kunnen blijven ontwikkelen.
De belangrijkste rollen van taalvrijwilligers
Taalvrijwilligers zijn ontzettend belangrijk voor anderstaligen om de taal te oefenen. Het VIME model onderscheidt:
- Assisteren in de klas: Deze vrijwilliger biedt extra hulp in de klas en heeft een goede band met de docent die lesgeeft aan de anderstaligen. Voorbeeldtaken: herhalen en oefenen van de taal, aandachtbesteden aan bepaalde zaken waar de anderstalige moeite mee heeft en aansluiten op de niveauverschillen binnen de klas. Een mooi voorbeeld is van Nasrat: ‘Edwin helpt mij in de les zodat ik alles kan volgen wat de docent uitlegt.’
- Oefenen van de taal: De focus van deze taalvrijwilliger ligt op het oefenen met (mondeling) taalgebruik (individueel of in kleine groepjes). De taalvrijwilliger wordt begeleid door een coördinator of docent. De anderstalige volgt wel of geen taallessen. Voorbeeldtaken: samen huiswerk bespreken, rollenspellen oefenen, een boek/artikel/tekst bespreken en taalspellen doen.
- Sociale activiteiten ondernemen: Deze taalvrijwilliger laat de anderstalige kennismaken met de Nederlandse cultuur en stimuleert de anderstalige om meer taalcontact te hebben. Voorbeeldtaken: uitleggen hoe dingen werken in het dagelijks leven, fungeren als aanspreekpunt, samen lokale plekken bezoeken, sociale activiteiten ondernemen (tuinierclub, kookclub), of gewoon een gesprek voeren met een kopje thee. Latifa vertelt hierover: ‘Ik voelde me altijd zo alleen, nu spreek ik elke week af met mijn vrijwilliger.’
- Promoten van het belang van Nederlands leren: De focus van deze rol is niet direct het verbeteren van de taal van anderstaligen. Deze vrijwilliger promoot de waarde van het leren van de taal. Dit doet hij/zij door taalactiviteiten onder de aandacht te brengen bij anderstaligen. Voorbeeldtaken: mensen verwijzen naar taalcursussen, stimuleren van anderstaligen om deel te nemen aan taalactiviteiten zoals taalcafés en zelf meer leermogelijkheden op te zoeken, en de voordelen van het leren van Nederlands bespreken bij cliënten.
Partners
In het VIME-project werkten we samen met ITTA, ROC West Brabant, UCL Institute of Education, ELATT Connected Learning, University of Ljubljana, Zalec en het Slagelse Sprogcenter.
Meer weten?
Wil je meer weten over hoe je op een slimme manier met taalvrijwilligers kunt werken?
Bekijk de diverse tips en producten op deze pagina of neem contact met ons op!