“Kletsmaatjes koppelt Nederlandse vrijwilligers en niet-Nederlandstalige nieuwkomers aan elkaar. Ze kletsen elke week een uurtje in het Nederlands, een halfjaar lang. Online, dus vanuit huis en op een moment dat het hen allebei uitkomt.” Zo legt Mazen Ba-baeer het programma van stichting Het Begint Met Taal uit. Hij is ervaringsdeskundige: in 2021 werd hij zélf gekoppeld aan een vrijwilligster. En zijn band met de stichting gaat nog verder. Maar daarover later meer.
Leven overhoop
Mazen komt uit Jemen. Daar werkte hij na een studie Engelse literatuur als tolk/vertaler voor onder meer de Britse ambassade. Toen de oorlog uitbrak in zijn land, vluchtte hij in 2016 naar Saudi-Arabië. Zijn vrouw voegde zich twee jaar later bij hem. “Ik had er een baan en daardoor een verblijfsvergunning. We woonden goed, hadden een prima leven – inclusief vakanties. Zo besloten we om in maart 2020 Europa te bezoeken; een beslissing die ons leven onverwacht overhoop zou gooien.”
Ze waren namelijk nog niet aangekomen of Europa ging op slot door corona. “Een terugreis naar Saudi-Arabië was onmogelijk. Na drie maanden zei mijn werkgever dat hij me niet meer kon aanhouden. Ik was mijn baan kwijt. En dus ook onze verblijfsvergunning.” Inmiddels waren Mazen en zijn vrouw van Frankrijk naar Nederland gereden, waar haar zus woonde. “We besloten hier asiel aan te vragen. En moesten de toezegging waarop we hoopten afwachten in het asielzoekerscentrum van Zutphen.”
Oefenen oefenen oefenen
“De wachttijd duurde een jaar en tien maanden”, zegt Mazen. “In die tijd mocht ik geen officieel onderwijs volgen of werken. Maar ik wilde ook niet níéts doen.” Dus studeerde hij op eigen houtje drie à vier uur per dag Nederlands, onder meer via YouTube-video’s, boeken, kranten, tv, luisterboeken, podcasts en door interactie te zoeken in het Nederlands. “Dan sprak ik bijvoorbeeld iemand aan op straat en vroeg ik zo goed als ik kon de weg naar de supermarkt – ook al wist ik waar die was. Gewoon, om te oefenen. Ik zocht voortdurend naar manieren om mijn woordenschat uit te breiden en te achterhalen hoe mensen de taal op een natuurlijke manier gebruiken.”
Hij hoopte al snel op langere gesprekken. “Maar dat kon ik natuurlijk niet verwachten van mensen op straat. Gelukkig stond er op de site van mijn asielzoekerscentrum een weblink naar Kletsmaatjes.” Dat initiatief bracht hem in contact met een vrijwilligster, Lilian, die hij zes maanden lang elke week sprak. “Het klikte goed tussen ons. Zo goed dat ze zelfs eens bij ons op bezoek kwam en we elkaar ook nu nog, na ons Kletsmaatjes-contact, geregeld beeldbellen om te vragen hoe het gaat. We zijn vrienden geworden.”
Vloeiend Nederlands
Het Begint Met Taal startte Kletsmaatjes als tijdelijk project, om ook in coronatijd taalcontact voor nieuwkomers mogelijk te maken. Maar het bleek zó succesvol dat het een blijvend programma is geworden – voor heel Nederland. “Er is een lange wachtlijst voor nieuwkomers, dus er wordt gezocht naar extra vrijwilligers”, vertelt Mazen. Hij weet dit omdat hij na zijn eigen deelname, en nadat hij zijn verblijfsvergunning had gekregen, zelf vrijwilliger werd voor het initiatief. Op voorspraak van Lilian.
“Ik mocht de intake doen van nieuwkomers. En daarbij uitleggen wat ze wel en niet van Kletsmaatjes mochten verwachten.” Dat het geen taallessen zijn, bijvoorbeeld. En dat ze niet in enkele weken vloeiend Nederlands zullen spreken. Maar dat veel deelnemers wel hun taal vooruit zien gaan. En dat zij met hun kletsmaatje kunnen afspreken hoe ze hun wekelijkse uur gaan invullen. “Zo vroegen Lilian en ik elkaar wat we die week gedaan hadden. En hield ik kleine presentaties over diverse thema’s, zoals Jemen of mijn studie.”
Geweldige tijd
Mazen: “Mijn vrijwilligerswerk voor Kletsmaatjes duurde drie maanden en was erg leuk. Ook omdat ik veel succesverhalen zag. Nieuwkomers die net als ik hun Nederlands verbeterden, hun netwerk uitbreidden, zich meer deel voelden van de samenleving.” Waarom hij stopte? “Omdat Het Begint Met Taal mij een betaalde baan aanbood! Onder meer vanwege mijn liefde voor taal, mijn enthousiasme, mijn ervaring als nieuwkomer en mijn ervaring mét nieuwkomers. Dat alles mag ik nu inzetten als projectmedewerker.”
Hij realiseert zich dat zijn verhaal bijzonder is. “Lang niet elke deelnemer krijgt de kans op vrijwilligerswerk of een baan bij de stichting. Integendeel: ik ben een uitzondering, heb veel geluk gehad en ben daar dankbaar voor. De laatste maanden zijn echt geweldig voor me geweest.” Tegelijkertijd is zijn verhaal ook níét uitzonderlijk, weet hij. “De meeste deelnemers merken de positieve impact van Kletsmaatjes. In de vorm van vriendschap, taalontwikkeling en de kansen die ze daardoor krijgen. Dit project brengt heel veel mensen vooruit.”
Meer weten over Kletsmaatjes? Kijk op www.kletsmaatjes.nl.
Dit verhaal is geschreven in juli 2022 door Jens Middel voor Uitgeverij ThiemeMeulenhoff. "Nieuwkomers die de taal goed beheersen, hebben betere kansen in onze samenleving. ThiemeMeulenhoff ontwikkelt Nederlands als Tweede Taal (NT2)-methodes voor docenten om bij te dragen aan die taalontwikkeling. En zet daarnaast graag initiatieven in de schijnwerpers die hier ook een bijdrage aan leveren. Zoals ‘Kletsmaatjes’ van de stichting Het Begint Met Taal."